Kara Delikten Neden Kaçamazsınız?

Bilim

04 Nisan 2018

Uzayda bulunan her cisim, kütlesi oranında diğer cisimleri kendi üzerine çeker. Bu çekim gücü kütle çekimi olarak adlandırılır. Bu durum kendi kütlesi ile doğru orantılıdır. Kütle arttıkça çekim gücü de artar. Gezegen ve yıldızların kütlelerini ele aldığımızda kütle çekimlerinin de ne kadar güçlü olduğunu görebiliyoruz.


Bir gezegenden kaçabilmeniz için belirli bir hıza ulaşmanız gerekiyor.  Kütle küçükse daha yavaş, kütle büyükse daha hızlı olmalısınız. Dünya kaçış hızı 11km/s olarak hesaplanmıştır. Mesela bu durum Neptün için 23.5km/s ‘dir. Daha büyük bir gezegen olan Jupiter’de  59,5km. Oysa mars için bu durum çok daha azdır. Mars’tan kurtulma hızı 5km/s’dir.

kurtulma_hizi_roket_dunya

Peki bunun kara delik ile ne ilgisi var?

Nötron yıldızları kendi çevrelerindeki dönüş hızı, büyük bir hızla gerçekleşen çökme sırasında momentumlarını korumak zorunda oldukları için akıl almaz süratlere ulaşabilir. Sıradan bir nötron yıldızı için bu süre bir saniyeden, saniyenin binde birine kadar bile değişebilir.

kurtulma_hizi_dunya

Bir santimetreküp hacmindeki cismin ağırlığı milyarlarca ton gelebilen bu sıkışık ve yoğun yapıya sahip olan yıldızın, kütle çekimi de çok büyüktür ki kaçış hızı, saniyede 100.000 kilometrenin üzerine çıkabilir. Tabi bu durumda muazzam çekim gücü yüzünden  çevresinde bulunan her şeyi yutmaya başlar. Sonucundaysa ne mi olur? Ya süper nova patlaması olur, ya da kara delik oluşur. Kara delik oluşmuşsa kaçma hızı ışık hızına ulaşmış demektir.

Notrön yıldızı ve süper nova

Süper Nova Patlaması ve Yıldızın Ölümü

Saniye’de 300.000 km gibi bir rakama ulaşan kaçma hızı ışık hızıyla aynı hızda olduğundan, ışık dahi bu çekim gücünden kaçamaz. Işığın dahi kaçamadığı çekim gücü bizlere kara deliği oluşturur. Bu da fizik kurallarına göre kara delikten kaçmanın imkansız olduğunu gösteriyor.